Element podstawy działa przeciwlotniczego – najprawdopodobniej z U-Boota – oraz dodatkowy zbiornik paliwa niemieckiej jednostki patrolowej z czasu II wojny światowej znalazły się wśród przedmiotów wydobytych podczas pogłębiania toru wodnego Świnoujście-Szczecin. Jak wskazują specjaliści, to unikatowe zabytki.

Część podstawy podwójnego działa przeciwlotniczego wydobyta została w listopadzie ub.r., a następnie zakonserwowana. Będzie można ją oglądać w Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu.

"W Polsce nie ma (drugiego) takiego obiektu" – powiedział w środę dziennikarzom Łukasz Gładysiak z Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu. Dodał, że to element związany nie tylko z historią wojskowości, ale też z historią Szczecina i regionu, prowadzone są też badania, które mają ustalić, jak znalazł się na torze wodnym.

"Mamy namacalny dowód na to, że gdzieś tutaj słynne U-Booty musiały być bądź atakowane, bądź później, w czasie ewakuacji przez Rosjan już po zakończeniu II wojny światowej, dzielone na części" – wskazał Gładysiak.

Wydobyta laweta działa przeciwlotniczego została uszkodzona najprawdopodobniej w wyniku eksplozji. Nie wiadomo jednak, czy było to celowe wysadzenie przez załogę, czy też zniszczenia dokonano po wojnie. "Udało nam się do tej pory skompletować nie tylko sam eksponat, ale zgromadzić dodatkowe elementy, jak choćby amunicję, skrzynkę, zapasowe magazynki" – powiedział muzealnik.

Ważąca 94 kg podstawa (laweta) instalowana była na okrętach podwodnych Kriegsmarine od 1942 r., a jej wykorzystanie miało wzmocnić siłę ognia przeciwlotniczego U-Bootów w przypadku ataku z powietrza. Mocowano na niej dwa, ułożone względem siebie prostopadle, szybkostrzelne działa przeciwlotnicze 2,0 cm Flak C/38 kalibru 20 mm – morską wersję standardowej w tej klasie broni w Niemczech, służącej do zwalczania samolotów.

W kołobrzeskim muzeum znajdzie się także inne ciekawe znalezisko – dodatkowy zbiornik paliwa dla Kriegs-Fisch-Kuter (KFK), jednostki patrolowej, konstrukcyjnie opartej o kuter rybacki. Podstawowym zadaniem KFK było skanowanie strefy przybrzeżnej w rejonie kluczowych dla Marynarki Wojennej III Rzeszy lokalizacji, m.in. portów.

"Tego typu zbiorniki pozwalały na dłuższy pobyt w rejonach patrolowych" – wyjaśnił kierownik Działu Historii Żeglugi Muzeum Narodowego w Szczecinie Leszek Kocela.

Mocowano je zwykle powyżej nadburcia parami lub po cztery sztuki (jak w przypadku kutrów operujących na Morzu Północnym), co pozwalało na szybki zrzut beczek w przypadku nalotu aliantów, dzięki czemu unikano zagrożenia pożarem.

"(Beczka) jest zaopatrzona w specjalne masywne obręcze. Zabezpieczały one korek wlewu paliwa i pozwalały przetaczać po pokładzie tego typu zbiorniki paliwa" – zaznaczył Kocela. Wydobyty obiekt wyprodukowały funkcjonujące w latach 1899-1945 przy dzisiejszej ul. Przejazd oraz na Nabrzeżu Wieleckim w Szczecinie zakłady Hermanna Otto Ippena.

Zbiornik został oczyszczony i zakonserwowany, pokryto go kilkoma warstwami farby, co zabezpieczyć ma zabytek przed korozją.

Jak powiedział dyrektor Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu Aleksander Ostasz, do tej pory z toru wodnego Świnoujście-Szczecin wydobyto ok. 100 ton zabytkowych obiektów, w tym liczne kotwice, boje, ale też wiele części uszkodzonego w 1945 r. na Kanale Piastowskim i zatopionego później w Bałtyku przez Rosjan pancernika Lützow.

Ostasz zaznaczył, że muzealnicy nie spodziewali się, iż podczas prac przy pogłębianiu toru wodnego odnalezionych zostanie tak wiele zabytkowych obiektów. Podkreślił, że udało się je uratować dzięki staraniom Urzędu Morskiego i Zachodniopomorskiego Konserwatora Zabytków.

Obiekty wydobywane podczas pogłębiania toru wodnego, sklasyfikowane jako zabytki, trafiają do muzeów – nie tylko w Kołobrzegu, ale też m.in. do Muzeum Narodowego w Szczecinie i do Fortu Zachodniego i Fortu Gerharda w Świnoujściu.

Muzealnicy zwrócili się też z apelem o współpracę do osób, które posiadają informacje o zabytkach techniki morskiej. O obiektach można informować mailowo: dyrektor@muzeum.kolobrzeg.pl lub alekost@wp.pl albo dzwonić pod nr 601402400

Więcej zdjęć TUTAJ